Enige tijd geleden ontving ik het geweldig vrolijke boek Kinderfeestjes met een verhaal. Een bijzonder en origineel project waar ik graag meer over wilde weten. Vandaag vertelt bedenker en auteur Iris Stam je alles over het ontstaan van haar eerste boek. Een inspirerend verhaal dat je leest met een grote glimlach op je gezicht.
Iris, als eerst natuurlijk de vraag: hoe is het idee voor Kinderfeestjes met een verhaal ontstaan?
Aan mijn eigen kinderpartijtjes vroeger heb ik warme herinneringen. Mijn acht jaar oudere zus was heel creatief en bedacht van alles. Met heel eenvoudige ingrediënten maakte ze, samen met mijn moeder, echt iets leuks van zo’n feestje. Bijvoorbeeld het spel ‘Ezeltje prikje’ met een ezel en staart die mijn zus dan zelf getekend/geschilderd/uitgeknipt had. Echt van die leuke thuisfeestjes die in mijn jeugd – in de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw – zo populair waren. Mijn moeder had vroeger ook een zus die in de jaren ’30 van de vorige eeuw – de crisisjaren – met weinig middelen heel leuke spelletjes wist te bedenken. Het zit dus in de familie…
Toen ik zelf een dochter kreeg, Rosalinde werd in 2010 geboren, verheugde ik me er enorm op om zelf die kinderfeestjes te gaan bedenken. Haar eerste ‘echte’ feestje gaf Rosalinde toen ze vier werd. Ze zat toen in haar prinsessenfase en was gek op cupcakes. Ze gaf aan dat ze een cupcakefeest wilde. En ja, kinderen zijn gek op speurtochten. Mijn dochter is ook dol op verhalen, van jongs af aan lezen Bas en ik haar voor. Altijd boeken van andere auteurs. Bij dit feestje greep ik mijn kans: eindelijk ging ik zelf een verhaal schrijven, dat de ‘kapstok’ van het feestje zou zijn.
Ik houd van de niet-standaard, ondeugende meisjes in de verhalen van Astrid Lindgren en Annie M.G. Schmidt. Zo’n meisje moest er ook in het cupcakeverhaal komen. Omdat Rosalinde zelf ook wel een ‘portret’ is (zo werd ze vanaf het begin door een van haar oma’s genoemd) besloot ik haar als ‘voorbeeld’ te nemen, maar dan 14 jaar ouder. In een paar uur had ik het verhaal af, ik had er zo’n plezier in, ik zat me achter de computer te verkneukelen…
Ik heb als zij-instromer ooit een halfjaartje Pabo gedaan. Daarvan wist ik dat lesvoorbereidingsformulieren erg handig zijn; het is prettig om vooraf te bedenken hoe lang een activiteit zal duren. Bij het eerste feest maakte ik dus meteen een draaiboek.
Het feest was een succes! Zelfs zo, dat Rosalinde het jaar daarop hetzelfde partijtje wilde geven. Nu met voor een deel andere vriendinnetjes, die ze op de basisschool had gemaakt. Na afloop gaf ik de ouders het verhaal en het draaiboek mee. Zodat ze het feestje thuis nóg eens konden vieren. Dat viel in de smaak! Op dat moment dacht ik: hier wil ik iets mee gaan doen. Heel graag wilde ik een boek maken, met MEER feestjes waarin het verhaal en de personages alle aandacht krijgen. Met een handig stappenplan. Speciaal voor ouders die wel wat hulp kunnen gebruiken. Het duurde nog twee jaar voordat dat mooie plan geconcretiseerd werd. Hoe? Dat lees je in het antwoord op vraag 5.
Je bent journalist en hebt een eigen tekstbureau. Schrijfervaring heb je dus meer dan genoeg, maar een boek schrijven is natuurlijk toch even wat anders dan een artikel of interview. Was het altijd een droom om een boek te schrijven of is het min of meer spontaan ontstaan?
Mijn werk als journalist is fantastisch. Ik houd ervan om mensen het hemd van het lijf te vragen en aan de hand van die input een mooi artikel te schrijven. Maar proza schrijven vind ik nóg fantastischer. Zelf verhalen schrijven is op avontuur gaan in een wereld die je zelf bedenkt. Waarin wonderlijke figuren opduiken, waarin je zweeft van gelukzaligheid als je de ene mooie zin na de andere aan het verhaal toevoegt, waarin je soms de weg kwijtraakt, waarin je soms vast komt te zitten in het moeras van je gedachten. Maar waar je altijd weer uitkomt. Met die geweldige vondst die ergens diep verborgen lag.
Ik schrijf verhalen sinds ik kán schrijven; op mijn 6e verschenen de eerste korte verhaaltjes, bijvoorbeeld over ‘Spatje de Spin’ en over een kabouter. Op mijn tiende droomde ik ervan om schrijfster te worden. Op regenachtige zondagen werkte ik aan mijn eerste ‘boek’: Kalkina het heksenkind. Het telt 34 pagina’s en 7 hoofstukken. En heeft heuse ‘cliffhangers’, zoals meteen al bij de laatste zinnen van het eerste hoofdstuk. Kalkina zit samen met haar vrienden – de elfjes en kabouters – op de rug van Juweeltje, een walvis die het stel naar Juweleneiland brengt. [Fragment: “Zo, hier moeten jullie afstappen”, zei de walvis. “En als er wat is, roep je me maar.” “Het kan hier wel eens gevaarlijk zijn,” riep Juweeltje nog.] Mijn moeder heeft dit schriftje altijd bewaard. Erg vermakelijk om het nu terug te lezen.
Na de Havo ben ik aan de Hogeschool Holland Nederlands-Tekstschrijven gaan studeren, met als afstudeerrichtingen Tijdschriftjournalistiek en Proza. Ik heb vijftien jaar alleen journalistieke teksten geschreven en ook veel voor sponsored magazines geschreven/eindredactie gedaan, zoals voor AllerHande. Ook die ervaring heb ik in Kinderfeestjes met een Verhaal verwerkt (kenmerken feestjes, prijs, boodschappenlijst, recepten schrijven).
Het is altijd mijn droom geweest om een kinderboek te schrijven. Mijn man Bas stimuleerde me ook. Maar het kwam er gewoon niet van, in de drukte van het leven als freelancer en moeder. Tot…. Dat lees je in het antwoord op vraag 5.
Ik las dat jouw eigen dochter alle feestjes uit het boek heeft getest. Wat een werk moet dat geweest zijn! Welk feestje vond zij het allerleukst?
Rosa (zo wil ze tegenwoordig genoemd geworden, ze is stoer en vindt Rosalinde inmiddels te ‘prinsesserig’) vond het geweldig om in 2017 niet 1x maar 5x jarig te zijn 😉 Ze vond ALLE FEESTJES leuk!!
Telkens vierden/testten we met andere vriendjes een feestje, voornamelijk in Amsterdam, maar ook bij Rosa’s neef Tom op Texel. Het strand daar was de perfecte plek voor het testen van ‘Het avontuur van de zeemeermensen’.
Zijn er ook feestjes aangepast naar aanleiding van haar bevindingen?
Ook ‘De betoverende cupcakes’ werd getest. Omdat ik ‘m zelf al van haver tot gort kende was het handig dat een moeder van een klasgenootje het feest voor haar dochter wilde organiseren. Ik zou het verhaal voorlezen en met de kinderen gaan bakken, zij zou de voorbereidingen voor het partijtje treffen aan de hand van de boodschappenlijst. En dat was heel nuttig; zo merkte ik dat wat voor mijn heel duidelijk is, dat voor een ander niet zo hoeft te zijn. In mijn eerste versie had ik een ingrediënt voor het glazuur voor de cupcakes als ‘verse roomkaas’ omschreven. Toen ik op de dag van het feest in de koelkast keek, bleek de moeder ‘Paturain’ te hebben gekocht, verse roomkaas met kruiden dus… daarvan leerde ik dat ik echt heel duidelijk moest zijn in mijn omschrijving van de benodigdheden. In dit geval: ‘Verse roomkaas naturel (bijvoorbeeld Philadelphia)’.
Photo: Jennie Brown via Unsplash
De testfeestjes waren vooral handig voor het checken van het tijdschema; in de meeste gevallen had ik een goede inschatting gemaakt. De knutselopdrachten waren ook goed om te testen. Het karton voor de waaier van papier bijvoorbeeld bleek aanvankelijk te dik en daardoor niet goed te vouwen door kinderhandjes. Dus het papier moest dus dunner.
En is er ook een feestje dat uiteindelijk niet in de smaak viel en het boek niet gehaald heeft?
Alle feestjes hebben het gehaald!
Ik kan me voorstellen dat het maken van dit boek een lang proces is geweest. Hoe lang ben je bezig geweest met het schrijven en samenstellen van het boek?
Zo lang als een zwangerschap: 9 maanden! Dat is inclusief de crowdfundcampagne bij Voor de Kunst.
Het boek is eigenlijk een project van jou en je man én zijn collega en diens vrouw. Wat bijzonder dat alles zo samenviel! De illustraties van Jikke passen perfect bij jouw teksten. Hadden jullie al langer plannen voor een samenwerking, of was het een verrassing of jullie werk zou matchen?
Het was een project van 5 mensen: Jikke en ik en Haiko, Marc en Bas, die op dat moment grafisch collectief De Blauwe Tram vormden.
Het begon in de lente van 2014 met het eerste échte kinderpartijtje voor onze dochter Rosalinde. Met het verhaal over de smikkelende prinses Dulcelina en het koksmaatje Ferdesh, de speurtocht en het bakken en versieren van de cupcakes. Wat een feest!
In de zomer van 2015 gingen Bas en ik voor het eerst op bezoek bij Jikke, die toen nog in Rotterdam woonde. Aan de muren van haar gezellige, kleurrijke huis hingen prachtige, speelse tekeningen. Ik riep uit: “Als ik ooit nog eens een kinderboek ga maken, mag jij de tekeningen maken!” En dat onthield ze…
Eind 2016 maakte Jikke – die met haar vriend Haiko in Haarlem was gaan wonen – een mooie nieuwjaarskaart. Ik stuurde haar een enthousiast What’s-app-berichtje. En Jikke antwoordde: “Bedankt voor je compliment. Wanneer beginnen we met dat kinderboek? :-)”
Snel! Nog geen maand later begon ik na te denken over een schilderfeestje voor Rosalindes 7e verjaardag. Ik werd er blij van. En dacht: meer feestjes, een heus boek, met Jikke! En met Bas, Haiko en Marc van grafisch ontwerpbureau De Blauwe Tram. Tot mijn grote vreugde wilden ze samen met mij dit grote avontuur aangaan!
Negen maanden later was het dan zover en kon Iris haar donateurs en natuurlijk haar fantastische team Jikke, Haiko, Marc en Bas bedanken. Ook tijdens de boekpresentatie werd illustrator Jikke niet vergeten:
“Trots ben ik ook op Jikke. Meid, wat heb jij een talent! Ik denk met een intens gelukkig gevoel terug aan onze mooie en vruchtbare samenwerking.”
Jikke kan inderdaad perfect mijn verhalen verbeelden. Ik was bijvoorbeeld sprakeloos toen ze me de illustratie van Alegria in de kelder van de apotheek liet zien, op de ladder. Precies zoals ik het voor me zag toen ik het schreef!
Wat was voor jou het allerleukste aan het maken van Kinderfeestjes met een verhaal?
Het hele proces zoals hierboven omschreven. En de enorme energie die ik daarvan kreeg. Bas en ik hebben samen het filmpje voor de crowdfundcampagne gemaakt en daar hebben we ook zo ontzettend veel lol aan beleefd! De droom die uitkwam: een eigen boek dat in de winkels én in bibliotheken in 60 plaatsen in Nederland ligt én bij bol.com te koop is. Ook: het samenwerken met de kinderen. Ze vonden het zó leuk, ook daar kreeg ik energie van.
Je hebt waarschijnlijk nog veel meer geweldige ideeën. Komt er nog een deel 2 met feestideeën? Of wellicht een totaal ander boek?
Rosa wordt in april 9 jaar. Onlangs borrelden de eerste ideeën alweer op. Iets met een speurtocht in de 9 straatjes in Amsterdam. Wellicht ook weer met een ‘kapstok’verhaal. Vorig jaar heb ik een Donald Duckfeest bedacht, met allerlei opdrachten rond de Duckstadfiguren. Was een groot succes. Maar niet geschikt voor een nieuw boek.
Ik heb ook al een paar jaar een idee voor een ander kinderboek, een écht leesboek voor kinderen van een jaar of 9, 10, spannend en sprookjesachtig, dat zich afspeelt in Amsterdam. Maar ik heb nu niet de rust/mogelijkheid om dat uit te gaan werken. Ik moet me nu weer even op het ‘gewone journalistieke werk’ gaan richten….
Tot slot: waarom zouden mensen Kinderfeestjes met een verhaal absoluut moeten kopen?
Omdat het een prachtig en superorigineel boek is dat met enorm veel liefde is gemaakt. Geen massaproduct maar een boek dat in eigen beheer is uitgegeven.
En getest door kinderen, die ontzettend enthousiast waren over de feestjes.
Als ouder kun je er zo mee aan de slag, want ik heb alles al voor je bedacht. En met betrekkelijk eenvoudige middelen kun je een heel leuk en fantasievol feestje geven. Je komt niet voor verrassingen gestaan, zoals ‘help, het is slecht weer, nu valt de speurtocht in het water’. Ik heb overal een oplossing voor 😉
Ben je nieuwsgierig geworden naar het boek? Bekijk dan ook mijn recensie of neem een kijkje op de website.
Behalve Iris legde ik ook illustrator Jikke wat vragen voor. Hoe zij haar werk en het illustreren van Kinderfeestjes met een verhaal beleefde, lees je hier.