Omdat het woordveld dat ik deelde op Instagram zo enthousiast werd ontvangen leek het me een goed idee om deze activiteit wat verder uit te werken. Ik open elk thema dit schooljaar met deze activiteit en vandaag vertel ik je graag waarom het maken van een woordveld een hele waardevolle thema opening is, voor jonge én oudere kinderen.
Waarom een woordveld als thema opening?
Vanuit de kennis die ik tijdens mijn opleiding opdeed over Ontwikkelinsggericht Onderwijs heb ik het maken van een woordveld als start van een thema altijd onthouden. Het is een prachtige manier om te ontdekken wat kinderen nog willen leren over een bepaald onderwerp en om de voorkennis te activeren. Als je samen bedenkt wat de groep nog over het thema wil leren kun je het activiteiten aanbod hierop aanpassen. Zo wordt het thema echt ‘eigen’ wat zorgt voor een grotere betrokkenheid.
Woordenschat onderwijs
Daarnaast werk je met het maken van een woordveld natuurlijk ook aan het vergroten van de woordenschat. Wat ik bij mijn leerlingen merk is dat ze vaak best veel over een onderwerp weten en veel dingen herkennen, maar net niet op de juiste woorden en begrippen kunnen komen. Met het woordveld komen we samen tot de juiste benamingen en door deze gedurende het thema terug te laten komen in activiteiten leren de kinderen de woorden actief toe te passen.
Vormgeven van je woordveld
Een woordveld kan op diverse manieren worden vormgegeven. Je kunt natuurlijk kiezen voor een flap-over waarin het thema centraal staat en waar woorden en begrippen omheen worden geschreven. Bij oudere kinderen die zelf kunnen lezen zou dit een mooie manier kunnen zijn. Bij peuters en kleuters (en zeker bij kinderen met taalontwikkelingsproblemen) is het van belang om zoveel mogelijk visueel te maken. Mijn woordveld is dan ook bijna een mindmap omdat er veel kleuren en afbeeldingen aan te pas komen.
Het liefst kies ik ook een uiterlijk dat helemaal past binnen het thema. Voor herfst was ons woordveld bijvoorbeeld een grote regenwolk met een regenbui en voor Sint maakte ik gebruik van de kleuren geel en rood om in de sfeer van de hoeken te blijven.
Extra toevoeging
Wat ook enorm van belang is, is het gebruik van lidwoorden. Ook als kinderen nog niet kunnen lezen is het belangrijk om zelfstandig naamwoorden altijd aan te bieden en te benoemen in combinatie met het juiste lidwoord. Vanuit het Taallokaal bij ons op school is gevraagd of de leerkrachten de lidwoorden in kleur willen aanbieden voor een nog beter onderscheid. (zie het Sinterklaas woordveld)
Plaats van het woordveld
Om te zorgen dat kinderen betrokken blijven bij het woordveld en tijdens het thema nog met aanvullingen komen omdat ze nieuwe woorden hebben geleerd is het fijn als het woordveld goed in het zicht hangt. Misschien is er zelfs ruimte op ooghoogte voor nog meer betrokkenheid. In mijn lokaal is op ooghoogte geen optie, maar het woordveld hangt prominent in het zicht boven ons aanrecht waar ik ook altijd een thema tafel inricht. Zo kun je eenvoudig weer even terugpakken op wat je samen bedacht hebt en tussendoor bekijken of er woorden kunnen worden toegevoegd. Het woordveld vormt zo een mooie leidraad voor het thema.
Lees ook: Spelenderwijs letters leren